De waarde van moeilijkheden

De waarde van moeilijkheden is dat ze onze ik zichtbaar maken. Bij moeilijkheden is onze geest volkomen eerlijk. Hij zegt nee, dit wil ik niet. Onze ik bestaat bij de gratie van het nee-zeggen. Om te kunnen bestaan, moet hij nee zeggen. Als we altijd ja zeggen tegen de omstandigheden, dan kan er geen ik zijn. Want de ik is het lijstje van alle kenmerken waarmee we ons onderscheiden van onze omgeving. Als er geen onderscheid is tussen de omgeving en onszelf, dan bestaan we niet als een ik.

Dit laat meteen zien hoe zinloos het is om onze moeilijkheden op te lossen. We willen onze moeilijkheden oplossen omdat we hopen daarna geen moeilijkheden meer te hebben. Maar de ik heeft moeilijkheden nodig om te bestaan, dus hij zal op zoek gaan naar de volgende moeilijkheid. Het definiëren van een moeilijkheid is het werk van de ik, en daarmee maakt hij zich zichtbaar. Het loslaten van de ik is het loslaten van de nee.

Als we moeilijkheden ondervinden, dan willen we iets doen. Er moet een oorzaak zijn, of een dader. We proberen die oorzaak weg te nemen, die dader te straffen. De Dharma zegt: doe maar niets, het is je ik maar, laat het los. Je lijdt niet door een oorzaak of een dader, maar door je gehechtheid aan een ik. Iedere keer als je de oorzaak wegneemt, de dader straft of lijdt onder een gevoel dat niet weg wil, bevestig je je ik. Daarmee leg je de basis voor lijden in de toekomst, want de ik heeft moeilijkheden nodig. Iedere keer als je niets doet en het loslaat, laat je ook je ik los.