Eenzaamheid en eigenzinnigheid
Er zijn verschillende strategieën om met eenzaamheid om te gaan. De meest voor de hand liggende is om een relatie te hebben. We verbinden ons met een levenspartner en zo hopen we onze eenzaamheid niet meer te voelen.
De Dharma laat ons zien dat eenzaamheid een gevolg is van een dieper liggend misverstand over wie we zijn, namelijk de overtuiging dat we op onszelf staan, gescheiden van onze omgeving. Dit misverstand creëert naast eenzaamheid ook eigenzinnigheid, een set van ideeën over hoe wij en de wereld in elkaar zitten en hoe we willen dat dingen gaan. Deze set van ideeën is voor ieder van ons uniek en de basis voor de meningsverschillen die we met elkaar hebben.
We zien dus dat er een misverstand over onszelf is dat ons enerzijds naar elkaar toe stuwt en aan de andere kant van elkaar afstoot. Bij de een zal de eenzaamheid overwegend de eigenzinnigheid overstemmen en bij de ander net andersom. Zo kan het zijn dat in een relatie de een meer samen wil zijn en de ander meer afstand wil hebben. Beide behoeftes zijn gebaseerd op hetzelfde misverstand en versterken elkaar.
Het is belangrijk om te beseffen dat een relatie het eenzaamheidsprobleem niet oplost en dat het van elkaar scheiden het eigenzinnigheidsprobleem niet oplost. Het zijn hooguit tijdelijke pleisters, pijnstillers. Zolang het dieperliggende misverstand niet begrepen is, zullen deze symptomen steeds weer de kop opsteken.
In plaats van een relatie te zoeken of juist van elkaar te scheiden kunnen we ook tegen onszelf zeggen: "dit is het dan, hier moet ik het mee doen. Ik verblijf in een (af en toe) oncomfortabele situatie en probeer juist deze moeilijkheden te gebruiken om te begrijpen wat er aan de hand is, bij mijzelf en bij de ander." Dan bestaat er een kans op een dieper begrip van onszelf en elkaar, en kunnen we vrij zijn terwijl eenzaamheid en eigenzinnigheid aanwezig zijn.