Goed voor jezelf zorgen, deel 1

Vaak praten we over compassie voor jezelf hebben, je grenzen aangeven en leuke dingen voor jezelf doen. Ik heb van al deze methoden geprobeerd en kwam tot de conclusie dat het heel logisch lijkt maar dat het op de lange termijn niets oplost. Je problemen komen gewoon weer terug of er komen nieuwe problemen op je pad. Dat gaat gewoon door!

Dus ik vroeg me af: kijk ik dan diep genoeg en begrijp ik wat aan de hand is? Zie ik mijn lijden wel?

Ik ben op onderzoek gegaan en merkte dat ik niet goed naar het lijden keek. Ja, wel een beetje oppervlakkig en dan gauw iets anders doen dat me leuker leek. Maar dat onbegrepen lijden blijft in de weg zitten en op de meeste onverwachte momenten steekt het de kop op. Dat maakt dat ik bijvoorbeeld niet zo vriendelijk kan reageren of me verdrietig voelen, dat ik de schuld aan de omgeving geef dat ik een rothumeur heb of dat volgens mij de anderen niet deugen.

Wat is lijden eigenlijk? Voor mij is het een (soms zeer) oncomfortabel gevoel dat onrust geeft. Het kan fysieke pijn zijn maar ook mentale pijn.

Waar komt het lijden vandaan?

Als je je stoot tegen een deur, ervaar je onmiddellijk fysieke pijn. De schuld aan de deur geven helpt niet! Misschien was je gewoon niet oplettend doordat je verzonken was in je gedachten. Dat gebeurt heel vaak. Gedachten kunnen een mist om ons heen veroorzaken en dan gebeuren ongelukjes.

Als het om mentale pijn gaat is het wat complexer. We hebben van alles opgeslagen en soms komt een trigger in de vorm van bijvoorbeeld een vervelende opmerking van iemand. Er wordt op een van onze knopjes gedrukt en er komt een hele kluwen aan oude ervaringen en herinneringen naar boven wat maakt dat we heftig kunnen reageren. Dat is pijn veroorzaakt door ervaringen uit het verleden die nog niet “verteerd” is. Met die pijnervaring krijg je de kans om opnieuw naar de pijn te kijken en die te begrijpen. Maar wat we meestal doen is gauw reageren, direct of indirect de ander de schuld geven en weer de oude pijn negeren.

Er is nog een andere pijn. Er is gewoon pijn aanwezig. Het is niet van jou, misschien van iemand anders, misschien van een voorouder, misschien is het een collectieve pijn door gebeurtenissen in een land. Het kan angst of een schuldgevoel zijn. En die pijn voel je. Er is pijn. Er is lijden.

De Boeddha zei: Lijden bestaat. Lijden ontstaat. Lijden lost op. Er is een weg om het lijden te begrijpen en door het te begrijpen lost het op. De weg is de achtvoudige pad. Deze weg begint met inzicht. Dat wil zeggen: niet voor de pijn en het lijden weglopen. Je weet dat het lijden iets te vertellen heeft. Je kiest er dus niet voor om iets anders te gaan doen om de pijn niet te voelen maar je gaat zitten met het lijden. Het kan zijn dat je bijvoorbeeld gehechtheid ontdekt in je. Gehechtheid dat je met geluk verward had. “Als ik dat heb en vasthoud ben ik gelukkig”. Maar zo werkt het niet. Alles dat we vasthouden gaat vroeg of laat pijn geven. Er is niets in het leven dat we kunnen vasthouden. Vasthouden is een illusie. Wat je vasthoudt is al lang iets anders geworden. Bijvoorbeeld het beeld dat je van jezelf of van iemand anders hebt. De naam zegt het al! Een beeld is niet de werkelijkheid. De werkelijkheid is te groot om gevangen te worden in een beeld! De werkelijkheid heeft geen vaste vorm en stroomt als een rivier. Als je dat begrijpt, kun je ontspannen, kun je los laten. De pijn lost vanzelf op. Er is dan geen-pijn. En dat geeft ruimte, rust en vrede. Geluk heeft geen oorzaak. Geluk is er altijd als wij weten hoe we naar pijn en lijden moeten kijken. En dat is wat ik noem goed voor jezelf zorgen.

Als je ontspannen bent, heb je ruimte voor de ander, begrijp je de ander veel beter, kun je de ander helpen. Je stapt uit je ego. Je ziet dat pijn universeel is. Het komt en gaat. Het is niet van jou, maar door onwetendheid kun je het wel erger maken. Als je denkt dat lijden komt door je werk, je partner, je ouders, je omgeving enzovoorts, ga je extra lijden. Het is niet zozeer wat er om je heen of in jezelf gebeurt maar hoe je ermee omgaat. Hoe goed je het begrijpt. Je hoeft niets van het lijden te vinden want dan is je mind een drama aan het creëren. En als je in dat drama gaat geloven, word je heel ongelukkig. Als je ongelukkig bent, ga je bewust of onbewust mensen om je heen pijn doen. En zo wordt lijden in stand gehouden. Je loopt in een cirkel.

De wereld veranderen begint bij jezelf, lijden te begrijpen en het los te laten. Zo breek je de cirkel. Dat is niet alleen goed voor jezelf zorgen maar voor alles en iedereen.