Teruggaan naar je adem
Vorige week bevatte een aansporing om te onderzoeken, maar wat houdt onderzoeken eigenlijk in? Een antwoord kan zijn: met helderheid opnieuw naar de situatie kijken. Meestal is onze eerste kijk troebel. We denken dat we begrijpen wat er aan de hand is, maar vaak is dit begrip onjuist. Hoe komt dat?
De eerste kijk wordt razendsnel gevormd, door ons overlevingsmechanisme. Die plakt direct een labeltje (prettig, onprettig, gevaarlijk, veilig, enz.) en beperkt zich dus puur tot het belang van de situatie voor onszelf. Soms heel nuttig maar altijd subjectief. Door de subjectiviteit missen we een belangrijk deel van het plaatje, waardoor we vaak onjuiste conclusies trekken. Als ons handelen gebaseerd is op die conclusies, dat kunnen we schade veroorzaken zonder dat te willen. Dankzij de training zijn we in staat opnieuw te kijken, completer. Hoe doen we dat?
Het eerste wat we doen is: teruggaan naar onze ademhaling. We gaan terug naar onze ademhaling en zijn ons bewust van de inademing en van de uitademing. We blijven bij de ademhaling en we kalmeren onze adem, ons lichaam, onze gevoelens en onze gedachten. We gaan niet van onze adem naar ons lichaam, maar we vinden ons lichaam in onze adem. Hetzelfde voor gevoelens en gedachten. Het kan zijn dat dat alles is wat we doen, omdat er nog steeds teveel vertroebeling is.
Op deze manier teruggaan naar onze adem is niets minder dan de drie toevluchten. Ik neem toevlucht tot de Boeddha, ik neem toevlucht tot de Dharma, ik neem toevlucht tot de Sangha. Zonder dit uit te spreken, kunnen we de drie toevluchten nemen terwijl we naar onze ademhaling teruggaan. De Boeddha is volledig vrij van zijn ik, dus we gaan van ik naar vrij-van-ik. De Dharma is de methode van geen-methode, dus we gaan van “ik ga dit fixen” naar “wat is dit eigenlijk?” En als we toevlucht nemen tot de Sangha gaan we van “ik ben ik” naar “ik ben jij”.
Als we op deze manier onze ademhaling ontdekken, dan kan dit ons overlevingsmechanisme volledig tot rust brengen. Zo kan de subjectiviteit uit onze waarneming verdwijnen, zodat helderheid kan ontstaan. Het op deze wijze volgen van de adem is het middel om de rust te brengen die helderheid kan doen ontstaan. Onderzoeken is het bezien van de situatie met helderheid.
Je kunt jezelf iedere dag de vraag stellen: heb ik vandaag tijd om adem te halen? Als het antwoord ja is, dan heb je die dag tijd om de drie toevluchten te nemen. Iedere keer dat een ongemakkelijk gevoel of negatieve gedachte zich aandient kun je dat ontvangen als een uitnodiging om de drie toevluchten te nemen. En voor gevorderden: iedere keer dat een prettig gevoel of positieve gedachte zich aandient kun je dat ontvangen als een uitnodiging om de drie toevluchten te nemen.
