Je veilig voelen
Een van de eerste keren dat ik naar de bergen ging kwam ik per ongeluk bij een afgrond en ik schrok zo dat ik geen voet meer kon verroeren. Ik was aan het bibberen en aan het zweten van angst. Hoogtevrees dus. Ik voelde me heel kwetsbaar en helemaal niet veilig! (Later heb ik leren klimmen en genas ik van mijn hoogtevrees :-))
Wat is je veilig voelen? Volgens mij is dat “niet bang te zijn, je beschermd voelen”. Het is ook dingen kunnen zeggen zonder geoordeeld te worden. Het is jezelf te kunnen zijn en mensen om je heen kunnen vertrouwen.
Ook heel praktisch gezien is "je veilig voelen": een dak boven het hoofd hebben, genoeg geld op de bankrekening, genoeg te eten hebben en in een land leven waar vrede is en weinig geweld en criminaliteit. Ons veilig voelen is de conditie om te kunnen ontspannen, anders zijn we gestrest en maken we ons zorgen over ons leven.
We zijn dus afhankelijk van onze omgeving om ons goed en veilig te voelen. Je veilig voelen is een heel natuurlijke behoefte. Dat is een van de eerste behoeftes van een baby. Een baby is volledig afhankelijk van zijn ouders of verzorgers. Hij kan helemaal niets. Een baby wil beschermd worden en goed verzorgd worden. Als dat niet gebeurt kan een baby doodgaan of een trauma aan zijn eerste jaren overhouden en misschien wel voor de rest van zijn leven. Als volwassene zal hij bijv. moeite hebben om mensen te vertrouwen of juist zich vastklampen aan een ander, of zal hij behoefte hebben om veel te eten, rijk te worden om dat gevoel van onveiligheid te compenseren. Zelf als we een beschermde jeugd hebben gehad blijven we ons heel leven naar veiligheid en bescherming zoeken. Het is een overlevingsmechanisme.
Maar in het leven wordt iedereen wel eens geconfronteerd met onveilige situaties, fysiek of mentaal. Bijv. als we niet serieus genomen worden of als we bekritiseerd of geoordeeld worden. Iemand kan agressief tegen ons worden. We kunnen zonder werk thuis zitten. We kunnen een ongeluk krijgen of ernstig ziek worden. Ons huis kan in brand vliegen. Er kan oorlog komen. Sommige mensen voelen ze zich niet meer veilig in eigen land door politieke veranderingen of door armoede.
Als we de hele tijd op de achtergrond een gevoel van onveiligheid ervaren wordt ons leven heel zwaar. We gaan in de overlevingsmodus. Het kan zo erg zijn dat we niet meer de deur uit durven te gaan en we niemand meer vertrouwen. Onze wereld wordt heel klein en we sluiten ons af van het leven.
Dat stuk hierboven gaat over de "buitenwereld" en wat om ons heen gebeurt. Maar de vraag is: zijn we dan veilig met en in onszelf? Ik denk dat de meeste onveilige plek ter wereld onze ongetrainde geest is! Als ons denken op hol slaat kunnen we van alles fantaseren dat ons angst aanjaagt. We beginnen aan iedereen en alles te twijfelen en we lijden er ontzettend onder. En niet alleen wij maar onze omgeving ook. We durven geen verbinding aan te gaan. Want we zijn bang. Bang voor de reactie van de ander, bang voor onbegrip, bang om alles kwijt te raken. We kunnen ook volledig de andere kant op gaan en in onze zoektocht naar veiligheid vooral aan onszelf denken, spullen, huizen, geld verzamelen en zeker willen zijn dat we nooit iets tekort komen. Dat gaat natuurlijk ten koste van je omgeving en van je relatie met de mensen om je heen.
Wat kunnen we dan wel doen om ons toch veilig te voelen zonder in extremen te vallen?
De werking van ons mind begrijpen en weten wie we werkelijk zijn lijkt me de sleutel. Begrijpen hoe de mind/geest werkt om geen slachtoffer van ons denken te worden. Hoe meer ik eraan denk hoe meer ik zie dat zowel de slachtoffer als de dader in ons zitten. We creëren in onszelf, met ons denken en concepten, een dader en we zijn het slachtoffer ervan. De enige duurzame veiligheid dat niet afhankelijk is van de omgeving en van ons denken is volledig begrijpen wie we zijn.
Net als vertrouwen heeft “je veilig voelen” een diepere laag. We denken vaak aan veilig als tegenovergestelde van onveilig. En toch is het mogelijk om ons midden in een onveilige situatie veilig te kunnen voelen, als we echt kunnen zien wat er aan de hand is. Als we niet uit het oog verliezen wie we eigenlijk zijn. Als we weten wie we werkelijk zijn weten we ook dat ons nooit iets kan gebeuren. We zijn niet alleen een individu maar ook het leven zelf. We zijn de ander. We zijn het verleden, de toekomst en het nu tegelijkertijd. Tijd en ruimte zijn een creatie van ons bewustzijn/mind. Het lijkt wel paradoxaal want we denken dat we gescheiden zijn van de ander maar in het diepste van ons wezen zijn we altijd in verbinding met alles en iedereen. Daar zijn we altijd veilig, wat er ook in de buitenwereld gebeurt.
