De Dharma kwijt
Afgelopen week was er weer zo’n moment dat ik er niets meer van begreep. Ik had het gevoel dat ik de Dharma helemaal kwijt was. Ik probeerde op te diepen wat er ooit aan inzicht was geweest maar het voelde levenloos aan.
Natuurlijk wist ik ook precies waarom: te druk geweest, te lang geen weekend met Cuong gehad, geen vast stramien met meditatie, slaaptekort, maandagavond-Sangha gestopt, enz.… Kortom, er moest heel wat veranderen in mijn leven om de rust terug te krijgen.
En toen zag ik het ineens.
Het is onmogelijk om de Dharma kwijt te zijn of om hem te bezitten. Alles wat er gebeurt in mij en om mij heen is de Dharma. Dharma is niet te vangen in een gedachte, maar de gedachte dat ik de Dharma kwijt was is 100% Dharma.
Wanneer je de gedachte als een afgebakende gedachte denkt, bijvoorbeeld “ik ben de Dharma kwijt”, of “ik snap het nu, ik heb een heldere geest”, dan is het geen Dharma. Maar wanneer je het geheel ziet waarbinnen deze gedachte ontstaat, ongeacht welke gedachte het is, dan klopt het precies, dan is er rust en geluk, dan is de Dharma ineens zichtbaar.
Dat is waarom leraren zeggen dat we niets in ons leven hoeven te veranderen. De Dharma omvat het totaal, inclusief onwetendheid en lijden. Wij zijn geen afgebakende wezens in het geheel, wij zijn het geheel. Als we dat kunnen zien, kunnen we meer ontspannen in het leven, hoe het ook loopt.