Wat is stress?
We praten bijna dagelijks over stress, maar wat is het eigenlijk? Stress is het Engelse woord voor spanning. Tegenwoordig hebben we het vaak over stress, en dat woord klinkt eigenlijk negatiever dan spanning. Als we bijvoorbeeld zeggen dat iets spannend is, is dat niet per se negatief, maar een stresskip, wie wil dat nou zijn?
Oké, stress is dus spanning, maar hoe ontstaat dat? Spanning ontstaat wanneer twee verbonden objecten uit elkaar bewegen. Dat kan ook in onze geest gebeuren. We hebben twee beelden van een bepaalde situatie: een perceptiebeeld en een wensbeeld. We ervaren spanning wanneer die beelden niet samenvallen. We ervaren bijvoorbeeld disharmonie in een relatie terwijl we wensen dat er harmonie is. De spanning die we ervaren zit niet in de disharmonie, maar in het feit dat we wensen dat er harmonie is, in het feit dat het perceptiebeeld en het wensbeeld niet samenvallen.
We hebben vrijwel dagelijks te maken met niet-samenvallende wens- en perceptiebeelden en dus met stress. Sommige mensen zeggen dat ze geen last hebben van stress, maar dat heeft meestal te maken met het feit dat ze dat een negatief label vinden, wat ze liever ontkennen. Het zou goed zijn om ten eerste in te zien dat we allemaal stress ervaren en ten tweede te begrijpen waar die stress vandaan komt.
Het grootste misverstand over het verminderen van stress is dat we zouden moeten proberen om de condities zo te beïnvloeden dat het perceptiebeeld dichter bij het wensbeeld komt te liggen. Bijvoorbeeld door die lastige relatie uit te maken, wat vaker op vakantie te gaan, wijntjes te drinken, enz. Het misverstand zit hem erin dat we denken dat we invloed hebben op die condities. Je volgende relatie is waarschijnlijk net zo lastig, op vakantie blijkt het te regenen, de wijntjes blijken de volgende ochtend toch niet zo’n goed idee te zijn geweest, en zelfs al kunnen we er een tijdje van genieten, het duurt nooit erg lang.
Het immense veld van de condities is zo complex, dat we er geen invloed op hebben. En toch hebben we de neiging om bijna onze tijd daarin te steken, en nauwelijks in het begrijpen van hoe het eigenlijk zit. Wanneer we daar meer tijd en energie zouden steken, dan zouden we een aantal ontdekkingen kunnen doen:
- Stress is niets anders dan het niet samenvallen van wens- en perceptiebeeld.
- Wens- en perceptiebeeld zijn beelden, geen werkelijkheid. In werkelijkheid is er sprake van een perfecte balans, hoe ongewenst deze soms ook is in onze geest.
- Werkelijke ontspanning ontstaat wanneer we onze geest volledig doorzien zodat we de werkelijkheid kunnen zien, in plaats van beelden.
Als we zeggen “hou van jezelf”, dan bedoelen we niet “neem die vakantie en trek die fles open”, maar dan bedoelen we “zie hoe prachtig je bent, inclusief al die niet samenvallende beelden”. Zie dat het maar beelden zijn, producten van je geest, net als je oordelen daarover. Zie dat het zonde van de tijd is om daaraan te sleutelen.
Wanneer je oordeel-loos kunt zijn met je stress, dan kun je ontdekken dat al je voorouders en de hele maatschappij op dat moment samenkomen in dat ene gevoel. Dan kun je verwondering voelen, wetend dat het niets persoonlijks is van jou, maar iets heel groots, van iedereen. En dan ontdek je het geluk van verbinding, dan zie je ineens dat je altijd al de hele kosmos geweest bent.
